WAT IS EPIGENETICA?
Het is nog niet eens zo heel lang geleden dat algemeen werd aangenomen dat het pakket genen waarmee je geboren wordt, volledig bepaalt hoe het lichaam gaat functioneren. Maar sinds kort is ontdekt dat deze genen niet ‘hard’ geprogrammeerd zijn. Er bestaat namelijk ook nog zoiets als de zogenaamde epigenen (letterlijk: boven de genen). Het zijn deze epigenen die de echte genen aan- en uitzetten. Met behulp van de epigenen worden dus de uiteindelijke genen geprogrammeerd. Veel ziekten hebben een bekende genetische component, die in vele gevallen kunnen worden veranderd met behulp van epigenetica.
Maar dit is niet het enige bijzondere aan deze ontdekking. Het beste moet nog komen: De werking van de epigenen kunnen voor een deel worden gemanipuleerd door de levensstijl en de voeding.
Om het een en ander nog wat duidelijker te maken, een mooi voorbeeld is die van een één-eïige tweeling. Bij de geboorte hebben ze beiden exact dezelfde DNA-structuur en zeker in de kinderjaren lijken ze vreselijk veel op elkaar. Maar hoe ouder de tweeling wordt, hoe meer verschillen aan de dag komen. Waarom krijgt de ene diabetes en de ander niet? Vanuit genetisch oogpunt zijn ze gelijk, maar de aansturing hiervan is in de loop van de tijd wel gewijzigd naar aanleiding van een verschillende levensstijl en voeding. In deze periode heeft dit de tijd gehad om een duidelijke stempel te drukken op de genen, en hoe deze worden geprogrammeerd. Voor jou, als individu werkt het precies hetzelfde. De levensstijl en de voeding heeft duidelijk invloed op de programmering van je genen.’
Een ander voorbeeld is een onderzoek dat men uitvoerde met een een-eiige tweeling aap. Het ene aapje kreeg gedurende 20 jaar een hoog calorisch dieet. Het andere een Caloric restriction (CR) dieet, waarbij het lichaam de nutriënten en caloriën krijgt om optimaal te werken, maar ook niet meer. Ons westers dieet is een hoog calorisch dieet met veel granen, pasta, brood, suikers etc. Het onderzoek concludeerde dat het CR dieet diabetes, kanker, hart en vaat & vaatziekten reduceerde; of met andere woorden, je blijft er langer jong door. Op het plaatje zie het (immense!) verschil. Het rechter aapje kreeg een hoog-calorisch dieet…
Epigenetica is dus de wetenschap van het aan en uitzetten van bepaalde genen met behulp van voeding, zonder dat de onderliggende DNA-structuur veranderd wordt.
